Όπως γράφει ο Guardian, «οι οικογενειακές διακοπές σε έναν δημοφιλή προορισμό δεν σημαίνει ότι πρέπει να κοστίσουν και μια περιουσία».
Για αυτό τον λόγο η travel editor της βρετανικής εφημερίδαςπαρουσιάζει επιλογές για φτηνές οικογενειακές διακοπές σε πανέμορφα μέρη της Γηραιάς Ηπείρου, με δεύτερη στη λίστα να φιγουράρει η Χαλκιδική. Μάλιστα, αυτό που παρουσιάζει ενδιαφέρον είναι ότι όλες οι προτάσεις της Βρετανής δημοσιογράφου αφορούν την υψηλή τουριστική περίοδο. Να σας πω βέβαια ότι όλες οι τιμές είναι όπως έχουν παρουσιαστεί στην βρετανική εφημερίδα και πιθανότατα αφορούν κρατήσεις από Βρετανία.
Διαμερίσματα στην Τοσκάνη της Ιταλίας
Πρόταση του Guardian είναι τα πέντε διαμερίσματα στη αγροικία του 18ου αιώνα Fattoria Santa Vittoria, τα οποία χωρίζονται με κισσούς το ένα από το άλλο. Η τιμή τους για μία τετραμελή οικογένεια των τεσσάρων ατόμων για μία εβδομάδα φτάνει περίπου τα 1.072 ευρώ. Δηλαδή 250 ευρώ το άτομο για μια βδομάδα; Όνειρο!Παραθαλάσσιο κάμπινγκ στη Χαλκιδική
Ο Guardian προτείνει το Areti Camping and Bungalows, το οποίο βρίσκεται σε «μια παρθένα παραλία», ενώ γίνεται αναφορά και στο γεγονός πως πρόκειται για οικογενειακή επιχείρηση. Για τα παιδιά υπάρχει πλήθος δραστηριοτήτων, όπως τένις, βόλεϊ και θαλάσσια σπορ, ενώ προτείνεται και η εκδρομή στα τρία κοντινά νησάκια για κολύμπι στα καθαρά νερά ή ακόμα και scuba diving, αλλά και επίσκεψη στο Άγιο Όρος. Σύμφωνα με τη δημοσιογράφο οι τιμές τη βραδιά έχουν ως εξής: Σκηνή -19,2 ευρώ, ενήλικες -9,6 ευρώ, παιδιά 1-12 ετών -4,8 ευρώ και 4 ευρώ επιπλέον για ηλεκτρικό. Αν πάρετε Bungalow των τεσσάρων ατόμων η τιμή είναι 150 ευρώ.Θόλοι, Ανδαλουσία, Νότια Ισπανία
Πρόταση της δημοσιογράφου του Guardian είναι οι κατοικίες «Otro Mundo» που στα ισπανικά σημαίνουν «Άλλος Κόσμος». Η ονομασία χαρακτηρίζεται «εύστοχη» από την αρθρογράφο η οποία επισημαίνει ότι πρόκειται για κατοικίες με τρούλους και θόλους, οι λεγόμενες «domes», που εσωτερικά θυμίζουν τη δεκαετία του 1960, με ταπετσαρίες στους τοίχους και ρετρό αμπαζούρ. Προτείνεται ποδηλασία και πεζοπορία. Το κόστος για μια οικογένεια των 7 ατόμων ξενικά από 80 ευρώ τη βραδιά, ενώ όποιος επιθυμεί και πρωινό, υπάρχει έξτρα χρέωση 7,5 ευρώ.Καλύβα στη νότια Γαλλία
Η δημοσιογράφος χαρακτηρίζει την «Layénie Under The Stars», δηλαδή την ξύλινη καλύβα της φωτογραφίας, σαν να έχει βγει από καρτούν, διευκρινίζοντας πως είναι κατασκευασμένη εξ ολοκλήρου στο χέρι. Είναι το τέλειο μέρος για μια οικογένεια που λατρεύει την περιπέτεια και χαίρεται να έχει τη φύση για παιδική χαρά. Η τιμή της για μια τετραμελή οικογένεια ξεκινά από 69 ευρώ τη βραδιά, ενώ για κάθε ένα παραπάνω παιδί, υπάρχει 23 ευρώ έξτρα χρέωση.
Διακοπές σε φάρμα στο Αυστριακό Τιρόλο
Άλλη μια πρόταση είναι το συγκρότημα τριών παραδοσιακών αγροικιών Kinderbauernhof Albeineler Farm στο Pitztal, μια κοιλάδα των Άλπεων. Εκεί, τα παιδιά θα μάθουν πώς είναι να οργώνουν τη γη με τρακτέρ, θα έρθουν σε επαφή με άλογα, πόνι, κατσίκες, ινδικά χοιρίδια, λαγούς και γάτες, θα μαζέψουν αυγά, την ώρα που οι γονείς θα έχουν την ευκαιρία να χαλαρώσουν σε μία από τις τρεις σάουνες. Το κόστος για μία επταήμερη διαμονή σε ένα διαμέρισμα δύο δωματίων ξεκινά από 694 ευρώ τη βραδιά.
Στα πιο φτηνά μέρη για διακοπές στην Ευρώπη, το ένα βρίσκεται στην Ελλάδα
Αγροτουρισμός στη Βρετάνη, Γαλλία
Ένα συγκρότημα των 7 αγροτικών κατοικιών «Little Houses» στην Prairie, όπου οι οικογένειες παράγουν ουσιαστικά τα δικά τους αγροτικά προϊόντα. Χρήσιμη πληροφορία: Βρίσκονται μόλις 10 λεπτά από τη θάλασσα. Το κόστος για μια κατοικία των τεσσάρων ατόμων είναι 750 ευρώ την εβδομάδα. Ωστόσο, διευκρινίζεται ότι για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο, οι ελάχιστες ημέρες που μπορεί κάποιος να το κλείσει, είναι 14.Tipis στο Αλγκάρβε της Πορτογαλίας
Πρόκειται για ένα φιλικό προς το περιβάλλον camping με κύριο χαρακτηριστικό τις πολύχρωμες σκηνές, την ειδική διαμορφωμένη πλατφόρμα για γιόγκα, αλλά και τον κήπο με βιολογικά λαχανικά. Η επταήμερη διαμονή για μια οικογένεια κοστίζει 575 ευρώ.Ο γύρος της Γαλλίας ή της Ισπανίας
Μετο all time classic Volkswagen. Δηλαδή, το WeDubYou ενοικιάζει τα κλασικά πλέον VW τα οποία μπορούν να φιλοξενήσουν τέσσερα άτομα. Το παλιό φορτηγάκι της Volkswagen έχει ανακαινιστεί πλήρως και προσφέρεται με προφορτισμένα iPhones με μουσική, τα οποία διαθέτουν και το app πλοηγού, αλλά και iPads με κατεβασμένες ταινίες. Το κόστος ενοικίασης για μία εβδομάδα μέσα στον Ιούλιο ανέρχεται σε 955 ευρώ.«Πράσινες» διακοπές στο Galway, Ιρλανδία
«Οι Τρεις Πύργοι» (The Three Towers) στα βουνά Slieve Aughty είναι η πρόταση του Guardian. Το αγροτουριστικό κατάλυμα διαθέτει ένα κήπο με βιολογικά προϊόντα και προσφέρει δυνατότητα ιππασίας είτε με άλογο είτε με πόνι, ακόμα και με γαϊδουράκια. Η τιμή για ένα δωμάτιο τεσσάρων ατόμων ανέρχεται στα 130 ευρώ τη βραδιά, ενώ για μια καμπίνα τεσσάρων ατόμων στα 170.
Το οικολογικό χωριό, Λίμνη Μπλεντ, Σλοβενία
Το «Garden Village» (Πράσινο χωριό) είναι ένα εντυπωσιακό οικολογικό χωριό με δενδρόσπιτα, εξεζητημένες σκηνές και κέντρο ευεξίας. Τα λαχανικά και τα φρούτα που σερβίρονται στο εστιατόριό του, προέρχονται από τον βιολογικό του κήπο. Το κόστος για ένα δενδρόσπιτο στην υψηλή περίοδο ανέρχεται σε 290 ευρώ τη βραδιά, ενώ για ένα διαμέρισμα σε 200 ευρώ τη βραδιά.
----------------------------------
Ένας χρόνος nikosonline.gr
Ένα blog για την ζωή, τον άνθρωπο και τις τέχνες. Ακολουθήστε τοnikosonline.gr
Η «στάση των χωρικών» το 1819 είναι η δεύτερη από τις τρεις εξεγέρσεις που κυοφορήθηκαν στην κεντρική Λευκάδα και κυρίως στην περιοχή των Σφακιωτών. Η πρώτη ήταν η εξέγερση κατά του Γρατιανού Τζώρτζη το 1357 και η τρίτη η εξέγερση των αμπελουργών το 1935. Και δεν είναι τυχαίο ότι και οι τρεις σημαντικές εξεγέρσεις του αγροτικού στοιχείου στη Λευκάδα ξεκίνησαν από την περιοχή αυτή. Το φρόνημα των κατοίκων της σε συνδυασμό με την προνομιακή, από στρατιωτικής απόψεως, γεωγραφική θέση της είναι ικανοί λόγοι για να τις ερμηνεύσουν.
Η αφορμή για την εξέγερση ήταν η πρόσθετη φορολογία που επέβαλε η κυβέρνηση του Ιονίου Κράτους τον Ιούνιο του 1819 στους αγρότες και αστούς της Λευκάδας, για να συγκεντρώσει τα χρήματα που απαιτούνταν για την κατασκευή μέσα στη λιμνοθάλασσα μιας διώρυγας, από την οποία να διέρχονται τα πλοία που κινούταν από νότο προς την πόλη της Λευκάδας ή από την πόλη της Λευκάδας προς νότο και να μην είναι αναγκασμένα να κάνουν το γύρο του νησιού από δυτικά, στο ανοιχτό Ιόνιο. Η διώρυγα θα ξεκινούσε νότια από τη θέση Παλιοχαλιάς της ακαρνανικής ακτής και θα κατέληγε βόρεια πίσω από το κάστρο της Αγίας Μαύρας, θα βρισκόταν δηλαδή ανατολικότερα της σημερινής διώρυγας.
Τα έργα της κατασκευής της είχαν αρχίσει από το 1818.
Το πρόσθετο ποσό, που έπρεπε να καταβάλει η Λευκάδα στο δημόσιο Ταμείο, ήταν συνολικά 4.000 τάληρα ετησίως και θα εισπραττόταν ως εξής: 1 τάληρο για κάθε βαρέλα κρασιού 1/8 του ταλήρου για κάθε βαρέλα κρασιού συγκομιδής 1819, που έπρεπε να πληρωθεί ως το Μάη του 1820. 1/4 του ταλήρου για κάθε βαρέλα κρασιού συγκομιδής 1818, που θα πουλιόταν στην πόλη. 1/4 του ταλήρου για κάθε κάδο δημητριακών και οσπρίων. 10 γαζέτες για κάθε κατσίκι ή αρνί και 30 για κάθε χοιρινό.
Η φορολογία των προϊόντων θα απέδιδε 1.000 τάληρα ετησίως. Τα υπόλοιπα 3.000 θα συμπληρωνόταν από ετήσια εισφορά των ευκατάστατων της πόλης. Οι εισπράξεις θα αποδιδόταν στην Κέρκυρα ανά τρίμηνο. Οι Λευκάδιοι δεν αμφισβήτησαν τη σημασία του μεγάλου αυτού έργου αλλά δικαίως θεώρησαν άδικο να πληρώσουν μόνο αυτοί για ένα έργο που ωφελούσε όλα τα νησιά του Ιονίου. Τα γεγονότα εξελίχτηκαν ως εξής: 15 Σεπτέμβρη 1819 (π.η.): Ο δημογέροντας Γεωργίας Νικόλαος Σταύρος με εντολή του Επάρχου Λευκάδας ανεβαίνει στους Σφακιώτες και καταλύει στη μονή της Επισκοπής στο Σπανοχώρι. Σκοπός του να βολιδοσκοπήσει τις διαθέσεις των κατοίκων της περιοχής ως προς την καταβολή του φόρου για τη διάνοιξη της διώρυγας. Κινδύνευσε όμως κι αυτός και οι άνθρωποί του από τους αγανακτισμένους για την επιβολή του φόρου χωρικούς και ζήτησε βοήθεια από τον Έπαρχο Λευκάδας που του έστειλε μια ομάδα ανδρών της χωροφυλακής με επικεφαλής τον Αναστάσιο Μαρίνο. 16 Σεπτέμβρη 1819 (π.η.): Μετά από μια ανήσυχη νύχτα, κατά την οποία ο Ν. Σταύρος και ο Αν. Μαρίνος με τη φρουρά διανυκτερεύουν στην Επισκοπή και στα γύρω χωριά αντηχούν πυροβολισμοί και κωδωνοκρουσίες, συγκεντρώνονται στο Σπανοχώρι 300 χωρικοί οπλισμένοι με πιστόλια και τουφέκια. Οι προσπάθειες του πρωθιερέα Απόστολου Λάζαρη και του Αναστάσιου Μαρίνου να τους ησυχάσουν δεν έφεραν αποτέλεσμα. Οι χωρικοί ζήτησαν και πέτυχαν την απομάκρυνση του δημογέροντα, του Μαρίνου και της φρουράς. 16 Σεπτέμβρη 1819 (π.η.): Φθάνει στους Σφακιώτες ο τοποτηρητής της Λευκάδας αντισυνταγματάρχης Στόβενς και καλεί τους συγκεντρωμένους να διαλυθούν. Τους δηλώνει ότι η τοπική κυβέρνηση ήθελε να φανεί δίκαιη σε όλους και ήταν πρόθυμη να στείλει σχετική αναφορά στην Κέρκυρα. Οι εξεγερμένοι αρνούνται υποστηρίζοντας ότι με την προσθήκη του νέου φόρου στην ήδη βαριά φορολογία τους δεν μπορούν να επιβιώσουν. Ο τοποτηρητής τους συνιστά να υποβάλουν γραπτά τα αιτήματά τους. Οι χωρικοί συντάσσουν αμέσως την αναφοράκαι τη δίνουν στο Στόβενς αλλά δεν διαλύονται. 17 Σεπτέμβρη 1819 (π.η.): Ενισχυμένοι από καινούργιες ομάδες, προερχόμενες και από τα άλλα χωριά, οι συγκεντρωμένοι καταλαμβάνουν πρωί-πρωί το ύψωμα «Καθάρια Ράχη»πάνω από τη Μεγάλη Βρύση. Ο τοποτηρητής συναντάται με τους εξεγερμένους και αποδέχεται την πρόταση να μεταφέρουν την αναφορά τους στην Κέρκυρα δύο άρχοντες της πόλης, ο κόμης Ντ' Όριο και ο Θωμάς Βαφέας, οι οποίοι ανήκαν σ' εκείνους που δεν συμφωνούσαν με την φορολογία που επιβλήθηκε. Οι χωρικοί υπόσχονται στους δύο απεσταλμένους ότι θα γυρίσουν στα χωριά τους. Η ανταρσία των χωρικών πανικόβαλε τους δημογέροντες και τους άρχοντες της πόλης, γιατί φοβόνταν ότι μπορεί τα λαϊκά στρώματα της πόλης να ξεσηκωθούν σε συνεννόηση με τους «χωριάτες» ή και μόνα τους. Δεν τους απέμενε λοιπόν παρά η αγγλική προστασία. Ο τοποτηρητής για να αποκρούσει πιθανή επίθεση των χωρικών από τα νότια και δυτικά της έστησε κανόνια και τοποθέτησε φρουρές στις εισόδους της πόλης. 19 Σεπτεμβρίου 1819 (π.η.) : Φθάνει στη Λευκάδα η απάντηση του Αρμοστή, η οποία όμως αναφερόταν στην πρώτη αναφορά του τοποτηρητή για τα γεγονότα της 16ης Σεπτεμβρίου, και στην οποία ο αρμοστής εξέφραζε τη διάθεση να εξετάσει με επιείκεια τα αιτήματα των χωρικών όταν θα έφτανε η αίτησή τους. Η ασαφής απάντηση, αντί να καθησυχάσει τους χωρικούς, τους έκανε πιο δύσπιστους και η στάση διαδόθηκε σε όλο το νησί. 20 Σεπτεμβρίου (π.η.) : Οι χωρικοί καταλαμβάνουν και πάλι την «Καθάρια Ράχη» απ' όπου είχαν αποχωρήσει μετά την υπόσχεση που έδωσαν στην Ντ' Όριο και το Βαφέα. Οι άρχοντες στην πόλη προσπαθούν να οργανώσουν φρουρά 200 ενόπλων αλλά κανένας δεν ανταποκρίνεται στη πρόσκλησή τους, γιατί φοβόταν τα αντίποινα των χωρικών στις εκτός πόλης περιουσίες τους. Και κάποιοι που δέχτηκαν να οπλιστούν, το έκαναν μόνο για να υπερασπίσουν, σε περίπτωση ανάγκης, το σπίτι τους. 21η Σεπτεμβρίου-μεσημέρι (π.η): Από τη «Καθάρια Ράχη» οι εξεγερμένοι βλέπουν να έρχονται από την Κέρκυρα δύο αγγλικές φρεγάτες και άλλα πλοία, που μεταφέρουν στρατιωτικές ενισχύσεις . Οι χωρικοί εξοργισμένοι από την άφιξη των αγγλικών πλοίων, επιτίθενται στην πόλη, συγκρούονται με την αγγλική φρουρά, την απωθούν και μπαίνουν στην πόλη. Επικράτησε πανικός και πολλοί κάτοικοι της πόλης έτρεξαν τρομαγμένοι προς το Κάστρο. Δεν σημειώθηκαν όμως καταστροφές, εκτός από τον εμπρησμό του μαγαζιού του δημογέροντα Σταύρου, που δεν είχε όμως συνέχεια. Ο Τοποτηρητής Στόβενς κηρύσσει το στρατιωτικό νόμο. Παρά τις απειλές του οι χωρικοί δεν διαλύονται. Ο Στόβενς επιτίθεται εναντίον τους με τρία τμήματα. Ένα ξεκινά από το Καλλιγόνι προς Σφακιώτες, ένα από το Φρύνι και ένα κατευθύνεται εναντίον τους από το δημόσιο δρόμο των Σφακιωτών 22 Σεπτ. 1819 (π.η.): Στη θέση «Μπόζα» έγινε η μεγάλη σύγκρουση των αντιπάλων. Οι Άγγλοι υπέστησαν μεγάλες απώλειες αλλά η άμυνα των χωρικών δεν είχε ανάλογη συνέχεια. Γι' αυτό, πιεζόμενοι από τους Άγγλους, αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν στη θέση «Άσπρα Χαλικιά» του Κόντρου, ανάμεσα σε Σφακιώτες και Εξάνθεια, στην ίδια περιοχή στην οποία τοποθετεί ο Βαλαωρίτης το καταφύγιο του ζευγολάτη Φωτεινού στο ομώνυμο ποίημά του. 22 Σεπτ. 1819 (π.η.): Ο αναπληρωτής του Αρμοστή στρατηγός Ανταμ με προκήρυξή του αναγγέλλει την κατάπνιξη της εξέγερσης, τη σύλληψη των πρωταιτίων και την «αποκατάσταση της τάξης» και την 1 Οκτ. 1819 (π.η.) φθάνει ο ίδιος στη Λευκάδα. 6 Οκτ. 1819 (π.η.): Ο Άνταμ επικηρύσσει τους πρωταιτίους της εξέγερσης και ορίζει φοβερές ποινές σε όσους τους βοηθούν να κρύβονται. Σες όλους τους άλλους, που έλαβαν μέρος στην εξέγερση, ο Άνταμ έδινε συγχώρεση εκτός από εκείνους, που στο δικαστήριο θα αποδεικνυόταν ότι ήταν υποκινητές της στάσης. 7 Οκτ. 1819 (π.η.): Οι αρχές καλούν τους κατοίκους της πόλης να παραδώσουν τα όπλα και τα πυρομαχικά, που βρίσκονταν στα χέρια τους. 10 Οκτωβρίου 1819 (π.η.): Ο Άνταμ συστήνει δικαστήριο από δύο Άγγλους και δύο Λευκαδίτες άρχοντες, με Εισαγγελέα τον Ιωάννης Ζαμπέλιο, για τον διακανονισμό των περιουσιών που δημεύονταν. 14 Οκτωβρίου 1819 (π.η.): Ο Άνταμ αναγγέλλει τη σύλληψη, την καταδίκη και τον απαγχονισμό τεσσάρων από τους πρωταίτιους που ήταν: Ο Σπύρος Ασπρογέρακας (από Σφακιώτες), ο παπά-Θεόκλητος Στραβοσκιάδης (από Απόπλαινα), ο παπα-Φίλιππος Κολυβάς (από Αλέξανδρο) και ο Βασίλειος παπα-Στάθη Πάλμος (από Πόρο). Στη συνέχεια και για να είναι ο παραδειγματισμός συνεχής και φριχτός, πίσσωσαν τα σώματά τους και τα κρέμασαν στα «περάσματα της πόλης» μέσα σε σιδερένιες κλούβες. Οι περισσότεροι από τους πρωτεργάτες της στάσης πέρασαν στην απέναντι Ακαρνανία και γλύτωσαν την αγχόνη και αρκετοί πήραν μέρος στην Επανάσταση του 1821. Οι αρχηγοί ήταν ο Αποστόλης Σταύρακας-Πανάδαςκαι ο Νικολέτος Σταύρακας-Βελέντζας από Καρυά και οι Φίλιππος Ζαβερδινός και Σπύρος Ασπρογέρακας από τους Σφακιώτες. Τους τρεις απαθανάτισε ο δημοτικός στιχουργός 19 Οκτωβρίου 1819 (π.η.): Ο Άνταμ παρέδωσε τη διοίκηση στον Στόβενς και γύρισε στην Κέρκυρα. Τα αστυνομικά μέτρα συνεχίστηκαν στην πόλη και στα χωριά. Η τάξη αποκαταστάθηκε γρήγορα και στις 10 Νοεμβρίου αποφασίστηκε η επαναλειτουργία των δικαστηρίων. Ο στρατιωτικός νόμος ίσχυσε ως το Μάιο του 1820. Όπως φαίνεται από τις αγγλικές εφημερίδες της εποχής, ο αρμοστής Μαίτλαντ και γενικότερα οι Άγγλοι, καταθορυβήθηκαν από τα γεγονότα της Λευκάδας και υποψιάστηκαν ότι τα υποκίνησε η Ρωσία υπό την καθοδήγηση του Καποδίστρια και του ορθόδοξου κλήρου χωρίς όμως οι υποψίες τους να επιβεβαιώνονται από τα πράγματα. Παρά ταύτα, η ερμηνεία αυτή υπήρξε για καιρό η σταθερά προβαλλόμενη θέση των Αγγλων: «μερικοί διεστραμμένοι, των οποίων μία σκοτεινή σκέψη ετάραξε το μυαλό, ετάραξαν την ειρήνην και την ησυχίαν σας» θα πει στους Λευκαδίτες ο έπαρχος Χοϊδάς το Μάιο του 1820. Και ο Μαίτλαντ, λίγους μήνες μετά την εξέγερση, θα πει: «η Κυβέρνησις έδειξε σταθερότητα, μετριοπάθειαν και επιείκειαν, διότι εκ τοσαύτης πληθύος εξαπατηθέντων και παραπλανηθέντων, το Στρατοδικείον ολιγίστους μόνον κατεδίκασεν».
Τον επόμενο χρόνο 1820 τα φορολογικά μέτρα χαλάρωσαν. Διατηρήθηκε η υποχρέωση των πιο εύπορων της πόλης να καταβάλουν συνολικά 3.000 τάληρα (το ανώτατο όριο κατ' άτομο ήταν 200 και το κατώτερο 10 τάληρα), επιβλήθηκε φόρος στα διερχόμενα και ελλιμενιζόμενα πλοία, εκτός από τα λευκαδίτικα, και ο φόρος στο κρασί και στο λάδι περιορίστηκε μόνο στις εξαγόμενες ποσότητες.
Η πολιτική εμπειρία των ʼγγλων τους οδήγησε να ζητήσουν από τους χωρικούς, μετά την καταστολή της εξέγερσης, να γράψουν τις δικές τους απόψεις για την κατάστασή τους, για να μπορέσει η Κυβέρνηση να σχηματίσει σωστή γνώμη. Η μόνη απάντηση που γνωρίζουμε είναι αυτή των κατοίκων της Εγκλουβής που γράφτηκε στις 23 Οκτωβρίου και απευθύνεται στην αρμόδια Επιτροπή που όρισε ο Άνταμ. Στο λιτό αυτό κείμενο τίθενται όλα τα μεγάλα προβλήματα της ζωής των χωρικών, των καλλιεργειών τους, των εισοδημάτων τους και της υψηλής φορολόγησης, η οποία τους αφαιρεί ακόμα και τα εντελώς απαραίτητα για την επιβίωση τους. Θίγει επίσης τα θέματα των σχέσεων τους με την απρόσιτη στην πόλη εξουσία, την οργάνωση της αγροφυλακής και την αδυναμία των παιδιών των φτωχών να παρακολουθήσουν το «Προκαταρκτικό Σχολείο» που λειτουργεί στην πόλη. Από το κείμενο αυτό προκύπτει καθαρά ότι η εξέγερση όχι μόνο δεν ήταν έργο υποκινητών, που παρασύρανε τους αφελείς χωρικούς, αλλά ότι υπήρχαν ώριμα αιτήματα που έκαναν τους ανθρώπους αποφασιστικούς και έτοιμους να υποστηρίξουν ως το τέλος το δίκιο τους, αν και η εξέγερσή τους είχε καταπνιγεί, οι αρχηγοί είχαν διασκορπιστεί ή είχαν απαγχονιστεί και τα σώματά τους κρέμονταν ακόμα στις αγχόνες.
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Η ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1819 ΜΕ ΤΗ ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1357 ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗ
Η εξέγερση του 1819 συνδέθηκε, στην ποίηση του Βαλαωρίτη, και συγκεκριμένα στο «Φωτεινό» του, με την εξέγερση των χωρικών της Λευκάδας το 1357 εναντίον του Γρατιανού Τζώρτζη, η οποία σημειώθηκε επίσης στην περιοχή των Σφακιωτών. Ας ερμηνεύσουμε πως έγινε αυτή η σύνδεση.
Η βασική πηγή για την εξέγερση του 1357 ήταν η μελέτη του Γερμανού ιστορικού Καρόλου Χόπφ, Γρατιανός Ζώρζης αυθέντης Λευκάδας, που δημοσιεύτηκε στην Κέρκυρα το 1870 μεταφρασμένη και συμπληρωμένη από τον ιστορικό Ιωάννη Ρωμανό. Η μελέτη αυτή αποτέλεσε τη βάση για να «κατασκευάσει» ο Βαλαωρίτης το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα «εγγράψει» τα γεγονότα και τη δράση των προσώπων του «Φωτεινού» του, που τον έγραψε το τελευταίο χρόνο της ζωής του, το 1879, και έμελλε να είναι και το τελευταίο του έργο. Λίγο μετά, το 1874, ο Παναγιώτης Χιώτης και ο Ιωάννης Σταματέλος, δημοσιεύουν περιγραφές της εξέγερσης του 1819. Ο Χιώτης και ο Σταματέλος συνδέονται στενά με τον Α. Βαλαωρίτη, άρα είναι βέβαιο ότι ο τελευταίος διάβασε τα κείμενά τους (Βλ. Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, Φωτεινός, Επιμέλεια Γ.Π. Σαββίδης, Αθήνα 1970, σ. 5 -55) και σε συνδυασμό με τα ακούσματα, που του εξασφάλισε η οικογένειά του και η λευκαδίτικη παράδοση γενικότερα, κατάκτησε μια καλή γνώση της στάσης του 1819. Ο Βαλαωρίτης, λοιπόν, όταν αρχίζει να γράφει το «Φωτεινό» έχει πλήρη γνώση της εξέγερσης του 1357, από τους Χοπφ-Ρωμανό, και πλήρη γνώση της εξέγερσης του 1819, από το Χιώτη και το Σταματέλο- μια γνώση, στην οποία έρχονται να προστεθούν οι δικές του αναδιφήσεις και οι οικογενειακές και λευκαδίτικες μαρτυρίες. Γράφει λίγους μήνες πριν από το θάνατό του: «Επεχείρησα μακρόν ιστορικόν ποίημα και ήδη έφθασα εις το τέλος του τρίτου άσματος. Αλλά θα προφθάσω να το φέρω εις πέρας; Το θέμα μου είναι πάντοτε το αυτό: ανταγωνισμός διαρκής του Ελληνισμού κατά της κατακτήσεως και του ξενισμού. Άλλοτε είχα να κάμω με την Τουρκοκρατίαν, τώρα δε με την Φραγκοκρατία».
Ξεκινώντας από τα δεδομένα αυτά ο Γιώργος Π. Σαββίδης πρώτος έγραψε το 1970, στην εισαγωγή του ανωτέρω αναφερθέντος έργου του, για τη σχέση της εξέγερσης του 1819 με τον Φωτεινό του Βαλαωρίτη: Στις 2 Ιουλίου 1878, δηλ. έξι μήνες πριν αρχίσει να γράφει τον Φωτεινό, ο Βαλαωρίτης δημοσιεύει [ ... ] μιαν «ιστορική διατριβή» του, βασισμένη σε χαμένα έγγραφα του Μιχαήλ Σικελιανού, η οποία έχει τίτλο «Αλής Τεπελενλής και Καρολ Νάπιερ, 1819». Πέρα από την ένδειξη ότι γεγονότα του 1819 απασχολούσαν τον ποιητή στο στάδιο της εγκυμοσύνης του Φωτεινού το κείμενο αυτό [ ... ] περιέχει την εξής ρητή πια αναφορά στο λευκαδίτικο «ρεμπελιό»: «Απέμενεν η Λευκάς τελευταίον καταφύγιον των αδιαλλάκτων εχθρών του [=των Σουλιωτών], αλλ' η Λευκάς υπό την στρέβλην του Μαιτλάνδου δεν ήτο πλέον η Λευκάς του Καποδιστρίου. Καταβληθείσης της εξεγέρσεως των χωρικών της ( 1819), εστέναζεν υπό την μάστιγα των προστατών της Επτανήσου και έντρομος εθεώρει τα λείψανα των απαγχονιζομένων τέκνων της σειόμενα υπό των ανέμων εντός των σιδηρών κλωβίων των".
Η συσχέτιση της εξέγερσης του 1357 με τη στάση των χωρικών του 1819 είναι φυσιολογικά το επόμενο βήμα του ποιητή: η συσχέτιση αυτή είναι συμβατή με την ποιητική θεωρία του ποιητή, σύμφωνα με την οποία στη νεότερη ελληνική ιστορία «αι εποχαί άπασαι συγχωνεύονται» και συνεπώς «είναι πάντη αδιάφορον προς τον σκοπόν της νέας ελληνικής ποιήσεως αν το θέμα αυτής ανάγεται χρονολογικώς εις την δεκάτην έκτην ή δεκάτην ενάτην εκατονταετηρίδα». Κινούμενος σε τέτοιες ποιητικές αναζητήσεις ο Βαλαωρίτης έψαχνε να βρει για τα ποιήματά του «μεσαιωνικές» υποθέσεις- γι' αυτό π.χ. και απηύθυνε σχετικές εκκλήσεις στο φίλο του Κωνσταντίνο Σάθα, του οποίου το έργο παρουσιάζει μορφές τοπικών ηγετών που ήταν συγγενικές με εκείνες της δικής του ποίησής (Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα χρόνια αυτά διατυπώθηκε η θεωρία της συνέχειας στην ελληνική ιστορία από τον Λευκαδίτη Σπυρίδωνα Ζαμπέλιο και εκδόθηκε η Ιστορία του Ελληνικού Έθνους του φίλου του Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου. Με τις ιστορικές αναδρομές του στο Φωτεινό ο Βαλαωρίτης θα φτάσει ως τους Περσικούς πολέμους, σε ένα αντίστροφο βηματισμό της ιστορικής συνέχειας). Το ότι η στάση του 1357 τοποθετείται από τον Χοπφ στην περιοχή των Σφακιωτών, απ' όπου ξεκίνησε και η στάση των χωρικών, επιτρέπει στο Βαλαωρίτη να τοποθετεί χρονικά το «Φωτεινό» του στο 1357 αλλά να έχει συγχρόνως στο πίσω μέρος του κεφαλιού του τα γεγονότα του 1819. Με άλλα λόγια, όπως το διατυπώνει ο Τριαντάφυλλος Σκλαβενίτης («Η εξέγερση των χωρικών της Λευκάδας το 1819», Πρακτικά Η΄ Συμποσίου, Ιστορία: Αγροτικές εξεγέρσεις στη Λευκάδα, Πεζογραφία: Χριστόφορος Μηλιώνης, Μουσικολογία: Μάρκος Φ. Δραγούμης, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Λευκάδας, Γιορτές Λόγου και Τέχνης, Λευκάδα 31 Ιουλίου, 1-2 Αυγούστου 2003, Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, Αθήνα 2004, σ. 50-53): «το θέατρο των γεγονότων του 1819 ήταν αποδεδειγμένο ότι μπορούσε να χωρέσει με προσαρμογές το δημιούργημα της φαντασίας του ποιητή. Η γνώση του λευκαδίτικου χώρου και πολλών λεπτομερειών του ορεινού αναγλύφου, που ήταν απαραίτητες για την περιγραφή των κινήσεων των επαναστατών, αλλά και η γνώση των αγροτικών συνηθειών και καλλιεργειών με λεπτομέρειες, που αποτυπώνονται με το αντίστοιχο λεξιλόγιο, του έδιναν τις δυνατότητες να ξετυλίγει πειστικά τις ρομαντικές περιγραφές του. Νικολός Φωτεινός ήταν ένας από τους επικηρυγμένους της εξέγερσης του 1819. Οι Λευκαδίτες αρματολοί και κλέφτες του 18ου αιώνα, Γήταυρος και Πάλας, και ο ληστής Ρουπακιάς του 1843 δάνειζαν τα ονόματά,τους στους πολεμικούς συντρόφους του Φωτεινού» (Βλ. τώρα και τη μελέτη του Σπύρου Ι. Ασδραχά, «ο ζευγολάτης του Αριστοτέλη Bαλαωριτη», στο βιβλιο του,Πατριδογραφήματα, Αθήνα, Εταιρεία Λευκαδικών Μελετων, 2003, σ. 151-173).
Ανεξαρτήτως της ποιητικής αξίας του «Φωτεινού», εδώ μας ενδιαφέρει ότι το ποίημα αυτό διαβάστηκε, απομνημονεύτηκε και απαγγέλθηκε στη Λευκάδα, όσο κανένα άλλo κείμενο, ακόμη και ως ιστορικο ανάγνωσμα, που μπoρoύσε να κρατά ανoιχτoύς τους δρόμους προς το λευκαδίτικο παρελθόν, καθώς το ποιητικό του μήνυμα άγγιζε ζωντανά αισθήματα και αγωνίες επιβίωσης του Λευκαδίτη αγρότη.
τις θρυλικές υποψηφιότητες για το Βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας
φεύγει από τη ζωή σαν σήμερα το 1951.
Ο ποιητής σε νεαρή ηλικία
Ο Σεφέρης τον αποκάλεσε «Άρχοντα της λαλιάς μας».
ο Παλαμάς τον θεωρούσε περισσότερο φιλόσοφο παρά ποιητή.
Ο Άγγελος Σικελιανός ήταν 5 φορές υποψήφιος για το Νόμπελ
Λογοτεχνίας, ωστόσο δεν κατάφερε ποτέ να το αποκτήσει
Με τον πληθωρικό του λόγο και τον ιδιαίτερο λυρισμό,
ο ποιητής κατεβάζει στη γη τις αιώνιες ιδέες.
Προς το τέλος της ζωής του πάλευε με τη φτώχεια
και τις αρρώστιες. Στις 4 Ιουνίου 1951 από λάθος
της οικιακής βοηθού του αντί για το φάρμακό του
ήπιε απολυμαντικό, με αποτέλεσμα να υποστεί
σοβαρά εγκαύματα στα αναπνευστικά του όργανα.
Στις 19 Ιουνίου 1951 άφησε την τελευταία του πνοή
στην κλινική «Η Παμμακάριστος» της Αθήνας.
Ο Άγγελος Σικελιανός γεννήθηκε στη Λευκάδα,
γιος του Ιωάννη Σικελιανού και της Χαρίκλειας το γένος
Στεφανίτση. Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε κοντά
στον πατέρα του. Στη Λευκάδα ολοκλήρωσε το Δημοτικό
σχολείο, το Ελληνικό Σχολείο και το Γυμνάσιο.
Κατά τη διάρκεια της εφηβείας του άρχισε η πρώτη
ενασχόλησή του με την ποίηση.
Το 1901 έφυγε για την Αθήνα, όπου γράφτηκε
στη Νομική Σχολή. Στην Αθήνα ήρθε σ’ επαφή
με τη Νέα Σκηνή του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου
όπου δούλεψε ως ηθοποιός.
Το 1902 πραγματοποίησε τις πρώτες δημοσιεύσεις ποιημάτων
του σε λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής, ανάμεσά τους
ο Διόνυσος και τα Παναθήναια, ενώ ένα χρόνο
αργότερα συνεργάστηκε με το Νουμά.
Με την πρώτη σύζυγό του Εύα Πάλμερ Φωτο: Μουσείο Μπενάκη
ο 1904 ξεκίνησε την πορεία του προς μια πιο
μεγαλόπνοη ποιητική γραφή μέσα από τις σελίδες
του Ακρίτα και ένα χρόνο αργότερα έφυγε για τη Λιβύη,
όπου έγραψε τον Αλαφροΐσκιωτο, γνωρίζοντας μεγάλη
επιτυχία. Επέστρεψε στη Λευκάδα και νυμφεύτηκε την
Εύα Πάλμερ. Μετά το γάμο το ζευγάρι
εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και γνωρίστηκε με τους
φιλολογικούς κύκλους. Τον επόμενο χρόνο γεννήθηκε
ο γιος τους Γλαύκος.
Ο Αλαφροΐσκιωτος
Ακούστε, ακούστε με! Αν ετρέμανε στην κούνια τα βυζασταρούδια, εμένα με νανούρισαν, των αντρειωμένων τα τραγούδια. Εμέ, λεχώνα η μάνα μου, στην μπόρα τη μαρτιάτικη που ΄χε τα ουράνια ανοίξει, εσκώθη και με πήρε στην αγκάλη της τον πρώτο κεραυνό για να μου δείξει! Μάνα φωτιά με βύζαξες κ΄ είναι η καρδιά μου αστέρι;
Με τη δεύτερη σύζυγό του Άννα Καραμάνη
Το 1910 πήρε μέρος στην ίδρυση του Εκπαιδευτικού Ομίλου
και τον επόμενο χρόνο δημοσίευσε το Δελφικό Ύμνο και έφυγε
με τη σύζυγό του για το Παρίσι. Δύο χρόνια αργότερα
στρατεύτηκε στους Βαλκανικούς πολέμους και όταν επέστρεψε
στην Αθήνα εξακολούθησε να δημοσιεύει ποιήματα στο Νουμά
ως το Νοέμβριο του 1914. Τότε γνωρίστηκε με το Νίκο Καζαντζάκη
, με τον οποίο συνδέθηκε με βαθιά φιλία, και αναχώρησε μαζί του για
το Άγιο Όρος και για μια περιήγηση ανά την Ελλάδα.
Μαζί με τον Καζαντζάκη τέθηκαν το 1915 με το μέρος του
Βενιζέλου κατά τη ρήξη του Έλληνα πολιτικού με το Παλάτι.
«…Σαράντα χρόνια φιλία ακατάλυτη μ’ έσμιγε με το Σικελιανό,
ήταν ο μόνος άνθρωπος που μπορούσα ν’ αναπνέω,
να μιλώ, να γελώ και να σωπαίνω μαζί του. Τώρα η Ελλάδα άδειασε…»
είχε πει ο Καζαντζάκης μετά το θάνατο του Σικελιανού.
Ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Άγγελος Σικελιανός
Το 1921 στράφηκε προς μια ολοκληρωμένη σύλληψη της
Δελφικής Ιδέας, υπό την επίδραση της Μικρασιατικής Εκστρατείας,
των επιπτώσεων του πρώτου παγκοσμίου πολέμου και της
έκρηξης της Ρωσικής Επανάστασης.
Η ιδέα δηλαδή να δημιουργηθεί στους Δελφούς ένας παγκόσμιος
πνευματικός πυρήνας ικανός να συνθέσει τις αντιθέσεις των λαών.
Για τον σκοπό αυτό ο Σικελιανός, με τη συμπαράσταση και την
οικονομική αρωγή της γυναίκας του, δίνει πλήθος διαλέξεων
και δημοσιεύει μελέτες και άρθρα. Παράλληλα, οργανώνει τις
«Δελφικές Εορτές» στους Δελφούς με τις παραστάσεις
του Προμηθέα Δεσμώτη και των Ικέτιδων του Αισχύλου
να ανεβαίνουν στο αρχαίο θέατρο.
Το 1924 εγκαταστάθηκε με τη σύζυγό του στους Δελφούς όπο
υ συνέχισαν την προεργασία για την υλοποίηση της Δελφικής Ιδέας.
Ο Σικελιανός είχε προσκαλέσει διανοούμενους από όλο τον κόσμο
στο μελλοντικό Διεθνές Κέντρο των Δελφών.
Τον Ιούνιο απήγγειλε την Ωδή στο Βαλαωρίτη
κατά τη διάρκεια του εορτασμού των εκατό χρόνων
από τη γέννηση του ποιητή στη Λευκάδα.
Γραμματόσημο με τη φιγούρα του ποιητή
Τελικά το Μάιο του 1927 εγκαινιάστηκαν οι Δελφικές
γιορτές που γνώρισαν μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα και είχαν απήχηση
στο εξωτερικό. Δυο χρόνια αργότερα στην Ιόνιο Ανθολογία δημοσιεύτηκε
άρθρο που πρότεινε το Σικελιανό για το βραβείο Νόμπελ και η Ακαδημία
Αθηνών τίμησε το ζεύγος Σικελιανού για την αναβίωση των Δελφικών Εορτών.
Το 1930 πραγματοποιήθηκαν οι δεύτερες Δελφικές Εορτές με την
παρουσία πολιτικών παραγόντων και εξίσου μεγάλη επιτυχία με τις πρώτες
. Κατά τη διάρκεια των δύο επόμενων χρόνων ιδρύθηκε η Δελφική
Ένωση με κρατική μέριμνα, ο Σικελιανός προσκλήθηκε στο
Παρίσι όπου γνωρίστηκε με τον Πωλ Γκονκούρ και τον Πωλ Βαλερύ και
επιστρέφοντας στην Ελλάδα εξέδωσε μια εκπαιδευτική διακήρυξη για τη Δελφική
Ένωση και το βιβλίο Δελφική Ιδέα
· Ένα προανάκρουσμα. Τον Μάρτιο του 1938 γνωρίζει την Άννα Καραμάνη
σύζυγο του φυματιολόγου Γεωργίου Καραμάνη.
Η γνωριμία τους εξελίσσεται σε βαθύ έρωτα και ο Σικελιανός
ζητάει από την Εύα να χωρίσουν. Αυτή συναινεί,
όπως και ο γιατρός Καραμάνης. Ο γάμος τους θα γίνει στις
17 Ιουνίου του 1940. Τον ίδιο χρόνο έγραψε τη Σίβυλλα.
Η Ελένη Σικελιανού, δισέγγονη του ‘Αγγελου Σικελιανού και ποιήτρια η ίδια. Ζει στην Αμερική. ‘Εχει εκδόσει έξι ποιητικές συλλογές και διδάσκει δημιουργική γραφή στο Πανεπιστήμιο του Denver. Βλ. the Kelly Writers House
Με τη δεύτερη γυναίκα του εγκαταστάθηκε στην Αθήνα
και ταξίδεψε στην Αίγινα. Το 1943 απήγγειλε το ποίημα
Ηχήστε οι σάλπιγγες κατά τη διάρκεια της κηδείας του Κωστή Παλαμά.
Το 1946 προτάθηκε δυο φορές από την Εταιρεία Ελλήνων λογοτεχνών
για το βραβείο Νόμπελ, τη δεύτερη από κοινού με τον Καζαντζάκη
, και μαζί με τον τελευταίο προσφώνησαν τον Πωλ Ελυάρ
στην τιμητική υποδοχή του στην Αθήνα. Το 1947 εκλέχτηκ
πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και προτάθηκε ξανά
– αυτή τη φορά από ομάδα ευρωπαίων συγγραφέων – για το βραβείο Νόμπελ.
Απόσπασμα από το ποίημα Ηχήστε οι σάλπιγγες
Ηχήστε οι σάλπιγγες… Καμπάνες βροντερές, δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα… Βογκήστε τύμπανα πολέμου… Οι φοβερές σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα!
Σ’ αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα! Ένα βουνό με δάφνες αν υψώσουμε ως το Πήλιο κι ως την Όσσα, κι αν το πυργώσουμε ως τον έβδομο ουρανό, ποιόν κλεί, τι κι αν το πεί η δικιά μου γλώσσα; Μα εσύ Λαέ, που τη φτωχή σου τη μιλιά, Ήρωας την πήρε και την ύψωσε ως τ’ αστέρια, μεράσου τώρα τη θεϊκή φεγγοβολιά της τέλειας δόξας του, ανασήκωσ’ τον στα χέρια γιγάντιο φλάμπουρο κι απάνω από μας που τον υμνούμε με καρδιά αναμμένη, πες μ’ ένα μόνο ανασασμόν: “Ο Παλαμάς !”, ν’ αντιβογκήσει τ’ όνομά του η οικουμένη !
Πέθανε σαν σήμερα το 1951.
Το λογοτεχνικό έργο του Σικελιανού υπηρέτησε
τη μεγαλόπνοη κοσμοθεωρία του για το ρόλο του ποιητή
ως θιασώτη και ιεραπόστολου μιας θρησκευτικής ιδεολογίας,
η οποία ενσωματώνοντας την παράδοση της πορείας του κόσμου
μέσα στους αιώνες οραματίζεται την επανασύνδεση του ανθρώπου
με τον αρχετυπικό Μύθο της ενιαίας ψυχοσωματικής υπόστασης.
Στο θεωρητικό αυτό στοχασμό ο Σικελιανός υπέταξε τα εκφραστικά
του μέσα. Υιοθέτησε μια προ- και αντι- λογική έκφραση τόσο στην
ποίηση, όσο και στις τραγωδίες του και αφομοίωσε ποικίλες πνευματικές
επιδράσεις. Στα κείμενά του συνυπάρχουν στοιχεία που
παραπέμπουν στα ρεύματα του ρομαντισμού, του αισθητισμού,
του συμβολισμού αλλά και στους αρχαίους Έλληνες ορφικούς κ
αι προσωκρατικούς φιλοσόφους.
Η κεντρική φωτογραφία είναι σύνθεση της Θεοδώρας Γεωργάκη